Kalp krizi ve felcin belirtileri nelerdir? sorusunun cevabını bu yazımızda verdik.
Kalp kasına giden kanda, ani ve önemli bir azalma kalp krizine neden olduğu bilinirken, beyne giden kanda da benzer bir azalmanın olmasına felç denir. Her iki olay da benzer semptomları taşısa da; özellikle sizin ya da yakın çevrenizden birinin acil durum riski yüksekse, felç ve kalp krizi belirtilerini bilmekte fayda vardır.
Felç ya da kalp krizi belirtilerini bilmenin yanı sıra, olası bir durum karşısında ne yapmanız gerektiğini bilmek çok önemlidir. Her iki olayda yaşamı tehdit ederken, krizdeki kişiye hemen tıbbi müdahale yapılması krizin etkilerinin yaşanmasına engel olabilir.
İnme veya kalp krizinin erken uyarı işaretleri
Tüm kalp krizi vakaları ani ve şiddetli göğüs ağrıları ile başlamaz. Erken kalp krizi belirtileri yavaşça gelişir, neler olup bittiğini anlamanıza neden olabilir. Ayrıca bu belirtiler kişiden kişiye değişiklikler gösterir.
Bazı yaygın erken kalp krizi belirtileri şunlardır:
Yavaşça başlayan ve sonra geçip giden hafif göğüs ağrısı
Kollarda, sırtta, boyunda ya da çenede rahatsızlık
Mide bulantısı ya da karın ağrısı
Baş dönmesi ya da baş dönmesi
Eforlu ya da eforsuz nefes darlığı
Erken felç semptomları daha hafif olabilir. Felcin en yaygın erken belirtisi, aynı zamanda bakn felç olarak bilinen geçici iskemik ataktır. Geçici iskemik atak, gerçek bir felçten saatler, günler ya da aylar önce ortaya çıkar.
Geçici iskemik atak ile gerçek felcin arasındaki temel fark; semptom şiddetinin yanı sıra MR’daki bulgular ve blokaj süresindeki farktır. Geçici iskemik ata’ın blokajı, kalıcı beyin hasarını önleyecek kadar kısadır.
Geçici iskemik atak semptomları şunları içerir:
Ani baş ağrısı
Özellikle vücudun bir tarafında uyuşukluk ya dagüçsüzlük
Denge ve yürüme sorunları
Ani kafa karışıklığı
Yutma zorlukları
Kalp Krizini detaylı bir şekilde anlattığımız yazımızı okumak için tıklayın!
Kalp krizi ve felç belirtileri
Felç belirtilerini kalp krizi belirtilerinden ayırt etmek çok daha kolay bir durumdur. Asıl ayrımlardan bir ise felcin ani ve ciddi bir nörolojik semptoma neden olmasıyken, kalp krizinin ana semptomunun göğüs ağrısı olmasıdır.
Kollarda etkilenebilir, ancak kalp krizi bir ya da her iki kolda da ağrıya neden olabilirken (sıklıkla sol kol etkilenir), felç bir uzuv ya da yüzü uyuşmuş hissettirir.
Kalp krizi geçiren bir kişi, yaşadığı acıya rağmen kollarını hareket ettirebilirken, felç geçiren bir kişi ise etkilenen kollarını hareket ettiremez.
Kadınlarda felç ya da kalp krizi belirtileri
Kadınlar ve erkekler genellikle aynı belirtileri gösterirken, 2018 yılında yapılan bir araştırma sonucunda kadınlar nadiren de olsa aşağıdaki atipik felç belirtilerine sahip olabilir. Bu belirtiler ise:
Bayılma
Tükenmişlik
İnkontinans
Ağrı
Genel vücut zayıflığı
Kadınların atipik kalp krizi semptomları yaşama olasılıkları erkeklere göre daha yüksektir. Tüm cinsiyetler için en yaygın kalp krizi semptomları olan göğüs ağrısı ve nefes darlığına ek olarak, kadınlar aşağıdaki belirtileri de ek olarak yaşayabilirler:
Baş dönmesi ya da bayılma
Göğüste veya üst karında ağrı
Üst sırt ve omuz ağrısı
Grip benzeri vücut ağrıları
Aşırı yorgunluk hissi
Erkeklerde felç ya da kalp krizi belirtileri
Erkeklerde görülen birincil kalp krizi belirtisi, göğüste ağır bir şey duruyormuş gibi bir baskı hissetmeleridir. Erkekler için diğer yaygın kalp krizi belirtileri aşağıdaki nedenlerdir:
Omuzlarda, boyunda ya da çenede ağrı
Nefes darlığı
Sersemlik
Mide bulantısı
Soğuk terleme
Felcin yaygın erken belirtileri şunlardır:
Ani, şiddetli baş ağrısı
Vücudun ya da yüzün bir tarafında zayıflık ya da uyuşukluk oluşması
Görme ile ilgili problemler
Konuşma ya da başkalarının konuşmasını anlama zorluğu
Felç mi kalp krizi mi daha risklidir?
Hem kalp krizi hem felç ölümcül sonuçlar doğurabilir, ancak çoğu durumda iyileşme de mümkün bir olaydır. Alınan sonuçlar, olayların ciddiyetine ve tıbbi müdahalenin ne kadar hızlı yapıldığına bağlıdır.
Hızlı ve etkili tedaviler kardiyak rehabilitasyonun etkili bir şekilde tamamlanması ile sağlıklı bir hayat sürülmesi amaçlanır. Ancak bu tedavi sonucunda tekrardan ve zararsız olacak şekilde atakların görülmesi mümkündür.
Felç sonrası prognozu tahmin etmek zor bilir durumdur. Beynin hangi bölümünün felç nedeniyle hasar gördüğüne bağlı olarak, çeşitli tedaviler ve rehabilitasyonlardan sonra bile ömür boyu komplikasyonlar görülebilir. Görülen bazı komplikasyonlar şunlardır:
Yürüme güçlüğü
Yutma sorunları
Bir ya da iki elde azalan işlev
İnkontinans
Kognitif bozukluk
2019 yılında yapılan bir araştırmaya göre, felç sonrası oluşan nöbetlerin felçli insanların %5 ile 9’unda meydana geldiğini ve depresif semptomlar da dahil olmak üzere duygudurum değişikliklerinin yaşanması felç geçirenlerin %70’i kadarını etkilediğini gösteriyor.
Kalp krizi ve felç üzerine yazılan makalelerin çoğunda, ilk kez felç geçirenlerin neredeyse %89’unda olaydan hemen sonra aşağıdaki komplikasyonların bir ya da daha fazlasının görülebileceği açıklanıyor. Görülen bu komplikasyonlar ise:
İdrar yolu enfeksiyonu
Omuz ağrısı
Uykusuzluk
Depresyon
Omuz ağrısı dışındaki kas-iskelet ağrısı
Yürüme güçlüğü
Yutma sorunları
Araştırmalara göre, dünyada her 4 ölümden 1’i kalp krizinden kaynaklanmaktadır. Uzun zamandır insanların ilk ölüm nedeni kalp krizidir.
Yüksek tansiyonun belirtilerini anlattığımız yazımızı okumak için tıklayın!
Kalp krizi veya felç belirtilerine sahipseniz ne yapmalısınız?
Felç ya da kalp krizi geçirdiğinizden şüpheleniyorsanız ilk olarak tıbbi müdahale almanız gerekmektedir. 112 acil servisi hemen aramak hayatınızı kurtarmakla kalmaz aynı zamanda kalp krizi ya da felç hasarlarını da kontrol altına alabilir.
Kriz anında mümkün olduğunca sakin kalmaya çalışın. Sağlık görevlilerini beklerken ya da hastane giderken size yardımcı olabilecek aile üyelerinden, arkadaşlarınızdan ya da komşularınızdan yardım alın.
Son Olarak
Felç ya da kalp krizi belirtileri yaşamaya başlandığı zamanlarda, böyle ciddi vasküler krizlerin meydana geldiği inkâr edilebiliyor. Ancak her rahatsızlığın belirleyici semptomlarının neler olduğunu ve nasıl yanıtlar alınacağını öğrenmek, olumlu sonuçlar için atılacak adımlardan en iyisi olacaktır.
Öğrenilen bu bilgiler, özellikle siz ya da aile üyelerinden birisi için yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet ya da diğer önemli riskler kalp krizi ya da felç riskini doğuruyorsa çok büyük önem taşır.