Amfizem Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi

Amfizem Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi hakkında detaylı bilgilere bu yazımızda yer verdik.

Amfizem nedir?

Amfizem bir tür akciğer hastalığıdır. En fazla sigara içen kişilerde görülmektedir. Ancak düzenli olarak tahriş edici kimyasalların solunmasından dolayı da olabilmektedir.

Amfizem, akciğerlerdeki hava kesecikleri olan alveollerin yok edilmesidir. Hava keseleri zayıflamaya başlar ve en son aşamada kırılır, bu durumda akciğerlerinde yüzey alanında ve kan dolaşımında bulunan oksijen miktarı azalmaya başlar. Bu sıkıntılar özellikle egzersiz yapılırken nefes almayı zorlaştırmaktadır. Amfizem ayrıca akciğerlerin elastikiyetini kaybetmesine de neden olabilmektedir.

Amfizem, KOAH gibi risk içeren giren en yaygın iki durumdan biridir. Diğer majör durum olan KOAH’ın aslı kronik bronşittir. Amfizem geri dönüşü olmayan bir rahatsızlıktır, bu nedenle uygulanan tedaviler, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı ve semptomların en aza inmesini amaçlamaktadır.

Hiperkapni Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi

Amfizemin belirtileri nelerdir?

Bazı insanlar farkında olmadan yıllarca amfizem ile yaşar. İlk belirtilerinden bazıları, özellikle egzersiz ya da fiziksel efor gerektiren olaylar esnasında yaşadıkları nefes darlığı ve öksürüktür. Bu rahatsızlık dinlenirken bile nefes almanın zor bir duruma gelmesine kadar yüksek risk içermektedir.

Diğer belirtiler şunlardır:

Yorgunluk
Kilo kaybı
Depresyon

Bazı insanlarda oksijen eksikliğinden dolayı mavimsi gri dudaklar ya da tırnaklar görülmektedir. Bu semptomlar yaşanmaya başladığı zaman derhal tıbbi yardım almanız gerekmektedir.

Akut Solunum Yetmezliği Sendromu

Nedenler ve risk faktörleri

Yapılan yüzlerce araştırmalara göre, 2018 yılında 20 milyon yetişkinde (18 yaşın üzerindeki kişilerde yüzde 16) amfizeme rastlandı.

Hastalığın görülme oranları, Hispanik olmayan insanlar ve 65 yaşın üstündeki yaşlılar için daha yüksektir. Bununla birlikte, kadınlar arasında amfizem oranları son yıllarda artış göstermekte olmuş, dolayısıyla cinsiyetler arasındaki fark azalmaya başlamıştır.

Amfizemin ana nedeni sigara ve tütün ürünlerini kullanmaktır. Ne kadar çok sigara içerseniz, amfizem geliştirme olasılığınız bir o kadar yüksek olmakta. Amfizemin gelişmesine esrar içmek te dahildir.

Sigara ve tütün ürünleri kullanmak yılda 4 milyondan fazla insanın ölümüne neden olmaktadır. Bu ölümlerin yüksek çoğunluğu (yani %80’i) amfizem dahil olmak üzere KOAH’tan dolayı kaynaklanır. Pasif içiciliğe maruz kalmak amfizeme sahip olma riskini de arttırmaktadır.

Amfizem gelişimi için potansiyel risk faktörlerinden ayrıca diğer nedenler şunlardan oluşmaktadır:

Yüksek kirlilik oranlarına sahip kimyasal dumanlara ya da akciğeri tahriş eden maddelere maruz kalmak
Alfa-1 eksikliği adı verilen genetik bozukluk, alfa-1 eksikliği ile ilişkili amfizem adı verilen nadir bir amfizem türüne yol açabilir.
Çocuklukta solunum yolu enfeksiyonlarına maruz kalmak
Özellikle HIV'in bir sonucu olarak, zayıflayan bağışıklık sistemi
Marfan sendromu gibi nadir görülmekte olan bozukluklar.

Plörezi Nedir? Semptomlar, Nedenler, Tanı ve Tedavisi

Amfizem nasıl teşhis edilir?

Doktor, hastanın sağlık geçmişi ve özgeçmişi hakkında bilgi toplayarak, özellikle sigara içip içmediğini ve işyerinde ya da evde tehlikeli kimyasallara, kirleticilere maruz kalınıp kalınmadığını sorarak teşhis etmeye başlayacaktır.

Aşağıdakiler dahil olmak üzere birçok test amfizemi tespit edebilmektedir:

Akciğerleri kontrol etmek için X-ışınları ve BT taramaları gibi görüntüleme testleri
Akciğerlerin oksijeni ne kadar depoladığını belirlemek için kan testleri
kandaki oksijen miktarını ölçmek için nabız oksimetresi
Ciğerlerin ne kadar hava soluyabileceğini ve ciğerlerin kan dolaşımında ne kadar iyi oksijen barındırdığını ölçen akciğer fonksiyon testi
Kandaki oksijen ve karbondioksit miktarının ölçülmesi için arteriyel kan gazı testleri
Kalp fonksiyonunun kontrol edilmesi ve kalp hastalığını kontrol altına almak için elektrokardiyogram (EKG)

Torasentez Nedir? Nasıl ve Kimlere Yapılır?

Komplikasyonlar

Amfizem şiddetli aşamalara geldiğinde ya da uygun tedavi uygulanmadığında ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir. Bu komplikasyonlar şunlardır:

Bakteriyel ya da viral olabilen pnömoni
Bir sürü solunum yolu enfeksiyonu
Kalbin sağ tarafının yetmezliği olan kor pulmonale
Pnömotoraks, akciğerler ile göğüs boşluğu arasında akciğerin çökmesine neden olabilen hava birikmesi
Akciğerlerin yeterli oksijen almadığı zaman komaya yol açan solunumsal asidoz
Akciğerlerin kanı yeterince oksijenle karıştırmadığı zaman oluşan hipoksemi

Akciğer Granülomu Nedir? Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi

Amfizem nasıl tedavi edilir?

Amfizem tedavileri kesin iyileşme sağlamaz. Uygulanan tedaviler, semptomları azaltmayı; ilaçlar, terapiler ya da ameliyatlar sayesinde hastalığın daha da kötüleşmesini engellemeyi amaçlar.

Sigara kullanan kişilerin, amfizem tedavisinde atacağı ilk adım sigarayı bırakmasıdır. Nikotin almayı bırakmanıza yardımcı olacak ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçların kullanımı için doktorunuzun tavsiyelerini dikkate alın.

İnterstisyel Akciğer Hastalığı : Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

İlaçlar

Aşağıdakiler ilaç türleri de dahil olmak üzere çeşitli ilaçlar hastalığın tedavi edilmesine yardımcı olabilir:

Açık hava geçişlerine olanak sağlayan, nefes almayı kolaylaştıran, öksürüğü ve nefes darlığını gideren bronkodilatörler
Nefes darlığını hafifletmeye çalışan steroidler
Durumun daha da kötüleşmesine neden olacak enfeksiyonlarla savaşan antibiyotikler

Bu ilaçların tümü ağızdan ya da soluma yoluyla alınmaktadır.

Kronik Bronşit : Belirtiler, Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

Terapiler

Pulmoner rehabilitasyon ya da yürüme gibi orta derecede yormayan egzersizler yapmak, solunum kaslarını güçlendirirken ve semptomları hafiflemesine yardımcı olabilir. Böylece nefes almayı ve fiziksel olarak aktif kalmaya başlarsınız. Yoga, tai chi ve derin nefes egzersizlerini içeren terapileri uygulamak ta semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Oksijen tedavisi nefes almanın daha da kolaylaşmasına vesile olabilir. Şiddetli amfizemi olan kişilerin günde 24 saat temiz oksijene ihtiyacı olabilmektedir.

Şiddetli Astım Nedir? Tedavi Yöntemleri ve Önlemek

Ameliyat

Akciğer hacminde küçültme ameliyatı, hasarlı akciğer parçalarının alınması ya da akciğer nakli için yapılmaktadır. Bu ameliyatlar sadece ciddi amfizemi olan kişiler için uyuglanmakta olan nadir ameliyatlardır.

Egzama ve astımın bağlantısı

Diğer tedaviler

Amfizem genel sağlığın zayıflamasına neden olabilir. Genel sağlığın düzelmesi için meyve ve sebze gibi A, C ve E vitaminleri bakımından zengin besinler tüketmek gerekmektedir.

Zatürre gibi riskli enfeksiyonlara karşı aşı olmak, amfizemin komplike hale gelmesi için enfeksiyonlara yakalanmanızı önlemeye yardımcı olmaktadır. Bu enfeksiyonlar grip, COVID-19 ve zatürre’yi içermektedir.

Eski zamanlardaki gibi aktif bir hayatınız yoksa, anksiyete ve depresyon yaşama ihtimaliniz bulunmaktadır. Bu sırada bir psikolog ya da psikiyatrist ile seanslar yapmak bu durumlarda anksiyete ve depresyon ile nasıl başa çıkılacağının öğretebilmektedir. Bu durum hastalığı kontrol etmek için çaba gösterdiğiniz anlamına gelebilir.

Önleme ve sonuç

Amfizem esas olarak tütün kullanmak ve sigara içmekten dolayı kaynaklandığından, bu rahatsızlığı önlemenin en iyi yolu sigarayı bırakmaktır. Zararlı kimyasallardan, dumanlardan ve ağır kirlilikten uzak durmak da bu hastalığa yakalanmamak için önemlidir.

Amfizemli insanlar için sonuçlar, şiddetine göre değişiklik gösterir. Hastalığın kesin sonuç veren yoktur ve zamanla daha da kötüleşebilir, ancak çeşitli tedaviler sayesinde hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilirsiniz.

Tekrardan hatırlatmakta fayda var; sigara içmek hastalığı hızlandırır, bu nedenle bırakmak gerekmektedir.

Hastalığın erken tespit edilmesi çok önemlidir, çünkü amfizemi olan kişilerde akciğerler ve kalp zamanla hasar görmeye başlar ve bu durum da yaşamı tehdit eden riskler geliştirmeye başlar.

İyi beslenerek ve egzersiz yaparak hastalığı yavaşlatabilirsiniz. İlaçlar ve çeşitli terapiler yardımıyla amfizem ile uzun ve sağlıklı bir ömür yaşayabilirsiniz.